گوگرد چیست؟ [بررسی انواع و کاربردها]

سولفور یا همان گوگرد یک عنصر شگفت‌انگیز است که به شکل متداول در طبیعت یافت می‌شود. این عنصر از تشکیل اجزای مختلف زندگی‌مان گرفته تا کاربردهای صنعتی و زیستی متنوع، نقش مهمی در زندگی ما داشته و همچنان دارد.

عنصر گوگرد یا سولفور چیست؟

عنصر گوگرد که نام دیگر آن سولفور است است، از نظر فیزیکی عنصری غیرفلزی و شکننده است، گوگرد را در حالت طبیعی در اطراف چشمه های آب گرم و همچنین دهانه ی آتشفشان ها به مقدار زیادی می ­توان پیدا کرد. سولفور در بسیاری از مواد معدنی و طبیعی نیز به وفور یافت می­ شود. این عنصر جزو 10 عنصر فراوان در پوسته زمین و پنجمین عنصر موجود در کره زمین است. گوگرد در 3 حالت گاز، جامد و مایع با مصارف مختلف در صنعت، کشاورزی، تولید مواد شیمیایی، تولید انرژی، صنایع غذا و مواد نگهدارنده، تولید دارو و …. قابل استفاده است.

عنصر گوگرد که به صورت طبیعی در پوسته زمین یافت می شود دارای مقدار متوسط حدودا 0/4 درصد است اما در خاک های کشاورزی دارای دامنه تغییرات متفاوتی بسته به شرایط محیطی است، کمترین مقدار آن در خاک های شنی یافت می­ شود و مقدار آن در حدود 20 میلی گرم گوگرد بر کیلوگرم خاک است، بیشترین مقدار گوگرد در نواحی جزر و مدی است که محل مناسبی برای تجمع سولفیدها بوده و مقدار گوگرد در این نواحی به حدود 35 میلی ­گرم گوگرد بر کیلو­گرم خاک می رسد. سولفور و سولفات فلزات قلیایی از مهم ترین شکل های گوگرد معدنی است که در خاک ها وجود دارد. گوگرد در اثر واکنش اکسایش به سولفات تبدیل می شود، فرایند اکسایش گوگرد در خاک واکنشی زیست شیمایی به حساب می­ آید و به وجود باکتری های اکسیدکننده ­ی گوگرد (تیوباسیلوس ­ها) وابسته است. گچ یک از مهم ترین سولفات های خاک است.

کاربردهای گوگرد چیست؟

گوگرد (Sulfur) در صنایع بسیار متنوعی استفاده می‌شود. برخی از کاربردهای اصلی گوگرد عبارتند از:

کاربرد گوگرد در کشاورزی

سولفور یکی از پنج عنصر اصلی و ماکرو بوده و از عناصر ضروری برای رشد گیاهان است. این عنصر جزء مهمی از پروتئین ­های گیاهی را تشکیل می­ دهد که در سنتز انواع چربی ­ها، ترکیبات آلی و فرآیندهای متابولیک (انتقال انرژی، تولید کربوهیدرات ها، سنتز پروتئین و …) در سلول­ های گیاهی نقش دارد. در فتوسنتز و واکنش تنفسی سلول­ های گیاه گوگرد یکی از عوامل موثر است، این عنصر که در ساختار برخی از ویتامین ها حضور دارد، در تثبیت و جذب نیتروژن از جو و جذب عناصر میکرو توسط گیاهان موثر است. سولفور در ساختار بتامین، بیوتین و اسیدهای آمینه گوگرد دار حضور داشته، و نقش کلیدی این عنصر در فعال کردن بسیاری از آنزیم­ ها، پروتئین سازی، دفع حشرات و تعدیل سمیت بعضی عناصر سنگین در گیاهان بسیار موثر است. گوگرد در تشکیل ویتامین ها، گلیکوزیدها و فعال کردن آنزیم ها نیز نقش قابل توجهی دارد.

همانطور که اشاره شد به علت حضور گوگرد در ساختار کلروفیل (عامل سبزینگی در برگ گیاهان)، در اثر کمبود این عنصر در گیاه، برگ­ ها رفته رفته زرد و رنگ پریده شده و فتوسنتز در آن­ ها کاهش پیدا می­ کند. سولفور در تقسیم سلولی گیاهان نقش داشته و به همین دلیل در رشد و تکثیر و باروری گیاهان موثر است. اگر گیاه در شرایط تنش های محیطی مثل کمبود آب، خشک سالی، تنش های دمایی و رطوبتی، گرمای زیاد، سرمای زیاد، اختلاف زیاد دمای شب و روز و …. قرار بگیرد، ترکیبات آلی با عنوان اسمولیت داخل گیاه تولید می­ شود (اسمولیت ها در واقع ترکیبات آلی به شمار می­ آیند که دارای وزن ملکولی پایینی هستند و کار اصلی آن ­ها حفظ یکپارچگی دیواره ­های سلولی است). اسمولیت ­ها باعث بالا رفتن توان گیاه در مقابله با شرایط تنش ­های محیطی می­ شوند. گوگرد در کنار باکتری­ های تیوباسیلوس باعث افزایش فعالیت آنزیم های اکسیدکننده و افزایش محتوی اسمولیت ها در سلول­ ها شده و در نهایت نقش کلیدی در افزایش تحمل گیاه به تنش های محیطی و آبی دارند. گوگرد یکی از عناصر ضروری و پر مصرف در گیاهان مانند نیتروژن، پتاسیم و فسفر است. گوگرد علاوه بر نقش تغذیه ­ای برای گیاهان یکی از معمول ترین و به صرفه ترین مواد بهساز و اصلاح کننده شوری و pH خاک است و از دیرباز مصارف گسترده ای در بین کشاورزان داشته است. امروزه سولفور برای اسیدی کردن خاک استفاده ی بسیار گسترده ­ای دارد و عموما یکی از بارزترین ویژگی­ های کودهای حاوی گوگرد، خاصیت اسیدی سازی و اصلاح کنندگی  pH خاک است که به دنبال آن جذب خیلی بهتر برای عناصر و مواد غذایی از محل ریشه ها رخ می دهد. در کشور ایران خاک ­های آهکی عموما به علت وجود کربنات­ های آزاد کلسیم و منیزیم، به وجود می­ آیند. با توجه به اینکه در اکثر مناطق ایران به ویژه مناطق مرکزی و شرق ایران شرایط آب و هوایی خشک و نیمه خشک حاکم است و عدم بارندگی کافی موجب تجمع بیشتر کربنات­ ها در داخل خاک می­ شود و در نهایت محدودیت­ های بسیاری را برای کشت و کار ایجاد می­ کند. در خاک ­های اسیدی تا خنثی آهک حل می­ شود، اما در خاک­ های قلیایی نه تنها حل نمی­­ شود بلکه مانند یک مخزن برای رسوب فسفات­ ها عمل می­ کند. از آنجا که خاک ­های آهکی در ایران بسیار زیاد است و مشکل اصلی این خاک­ ها این است که مقدار فسفر و مواد آلی در این خاک ­ها بسیار پایین است و همچنین دسترسی به عناصر کم مصرف مانند: روی، مس، آهن، فسفر و …. در این خاک­ ها کم است. استفاده از موادی مثل گوگرد، اسید سولفوریک و گچ در اصلاح خاک های آهکی می­ تواند بسیار مفید باشد.

تاثیرگذاری گوگرد بر کاهش موضعی pH و اسیدی کردن خاک و همچنین افزایش قابلیت جذب عناصر غذایی ماکرو و میکرو به مقدار اکسایش گوگرد و تولید اسید سولفوریک در خاک بستگی دارد. باکتری های تیوباسیلوس مسئول اکسیداسیون بیولوژیکی گوگرد در خاک هستند و فعالیت این باکتری ها علاوه بر تامین سولفات مورد نیاز گیاه، کاهش موضعی pH خاک در محیط اطراف ریشه ها را سبب می­ شود و در نهایت باعث افزایش جذب عناصر میکرو مانند فسفر، روی، آهن، منگنز، مولیبدن، بور و دیگر عناصر غذایی کم مصرف خواهد شد. جمعیت باکتری های تیوباسیلوس در بیشتر خاک های مناطق ایران به علت شرایط نامساعد خاک ها مانند: کمبود مواد آلی و فقیر بودن خاک، عدم استفاده ی مناسب و مداوم از گوگرد و انواع مایه تلقیح تیوباسیلوس ­ها، کم است. بنابراین بهترین حالت برای بهره ­وری حداکثری در کاربرد گوگرد، باید همراه با مایه تلقیح تیوباسیلوس ها و البته وجود مقدار مناسب از مواد آلی باشد. حضور مواد آلی در اکسیداسیون گوگرد به خصوص در مقادیر کم از این عنصر بسیار مهم است چون معمولا مقادیر بالای گوگرد به تنهایی می تواند اثرات منفی خاک های آهکی را کمتر کند، اما اگر همراه با مواد آلی باشد کارایی گوگرد در کاهش این اثرات منفی دو چندان خواهد شد. گوگرد عنصری در صورتی که بر روی سطح خاک پخش شده و همراه با مواد آلی در زیر خاک مخلوط شود (عموما به واسطه شخم سطحی مناسب یا فرایندهای خاکورزی با ادوات شخم در کشاورزی) با وجود رطوبت موجود در خاک خیلی سریعتر اکسیداسیون می ­شود. پس ترکیب کردن گوگرد با مواد آلی در خاک ها به صورت کلی کارایی مصرف گوگرد را دو چندان می کند.

فرایند اکسیداسیون گوگرد در خاک ­ها با وجود عواملی تقویت می ­شود که از جمله ی آن موارد زیر را می توان نام برد: دمای خاک، رطوبت، تهویه، زهکشی مناسب خاک، وجود باکتری های اکسیدکننده ی گوگرد که همان خانواده ی تیوباسیلوس ها هستند، تخلخل و نفوذپذیری مناسب خاک، بافت خاک، و pH خاک و…. . عوامل فیزیکی نیز در این فرایند موثر هستند که شامل: اندازه فیزیکی ذرات گوگرد (شکل گوگرد استفاده شده) و نحوه قرار گرفتن آن (در سطح خاک و یا در لایه ی زیرین خاک) و چگونگی ترکیب شدن این عنصر در خاک است، که در واقع پراکندگی گرانول ­های گوگرد را بیشتر می­ کند. ذرات سولفور اگر در اندازه های کوچکتر باشند سطح ویژه ی بیشتری ایجاد کرده و باعث دست یابی و تاثیر بیشتر جمعیت میکروبی و باکتری های اکسیدکننده تیوباسیلوس روی آن ها می­ شوند. با توجه به اینکه گوگرد در افزایش میزان روغن در دانه های روغنی موثر است، معمولا نیاز گیاهان روغنی همچون کلزا، کنجد، کتان، چیا، آفتابگردان و …..  به گوگرد بیشتر از گیاهان دیگر است، با توجه به اینکه گوگرد برای اکسیداسیون نیاز به گذشت زمان دارد باید مدت زمان تاثیر گذاری گوگرد در خاک را حتما مد نظر داشت و مدتی را قبل از کاشت برای استفاده و اضافه کردن کود به خاک در نظر گرفت تا بیشترین بازده و تاثیرگذاری کود را شاهد باشیم (مانند کود دهی گوگرد قبل از کشت در زراعت گندم و جو و …). وجود رطوبت و آبیاری های منظم و با توجه به نیاز آبی گیاه از عوامل مهم در تاثیرگذاری کودهای گوگردی است. با رعایت کلیه موارد فوق گوگرد نقش مهمی در بهبود عملکرد کیفی گیاهان روغنی و افزایش میزان روغن در دانه­ ها خواهد داشت. اسیدآمینه ­های گوگرد دار مانند: متیونین و سیستئین نقش حیاتی در سلامت و تغذیه انسان دارند. متیونین نقش مهمی در بسیاری از عملکردهای سلول و همچنین آغاز ترجمه mRNA ( مسئول انتقال انرژی و اطلاعات در سلول) دارد. نقش اسید آمینه سیستئین شرکت در ساختار و عملکرد پروتئین ها و آنزیم ها است. قابل ذکر است که گوگرد با هر نوع فرم اثرات مثبت دارد ولی سطح اثرگذاری آن با اهداف مختلف به میزان درصد آن و نحوه­ مصرف بستگی دارد. گوگرد با اشکال مختلفی ارائه و مورد مصرف قرار می­ گیرد، که اشکال زیر از مهم­ ترین و پر کاربردترین حالت ­های گوگرد است:

گوگرد معدنی

گوگردهای معدنی، نوعی از گوگرد هستند که پس از استخراج از معادن به صورت مستقیم و بدون انجام فرایندهای خالص سازی در اختیار بخش کشاورزی قرار می گیرند. عدم خالص سازی در این نوع از گوگردها باعث می شود که حاوی عناصر سنگین و سمی مانند: کادمیوم، آلومینیوم، سرب، جیوه و … باشند. استفاده از این نوع گوگرد برای کشاورزی، محیط زیست، سلامت انسان، سلامت دام، طیور و سایر موجودات زنده خطرناک و آسیب زننده است.

گوگرد پالایشگاهی

همانگونه که از اسم این نوع گوگرد مشخص است در پالایشگاه ها تولید می‌شود. پس از فرایندهای خالص سازی که بر روی گاز گوگرد استحصال شده در پالایشگاه ها انجام می شود، گوگرد مذاب ایجاد شده و در نهایت می توان این گوگرد مذاب را به فرم های پودری، گرانوله و یا پاستیلی و به صورت کاملا خالص تولید نمود. گوگرد پالایشگاهی دارای دو نوع گوگرد نفتی و گوگرد گازی است. این دو نوع گوگر علاوه بر اینکه منعی برای مصرف در بخش کشاورزی نداشته و دارای خلوص بسیار بالا یعنی حدودا بالای 95 درصد هستند، به علت همین میزان از خلوص آسیب زایی برای محیط زیست و خاک و آب نخواهند داشت. نکته حائز اهمیت در مصرف هر نوع از گوگرد این است که که بدون وجود باکتری های اکسیدکننده گوگرد (تیوباسیلوس ها) و البته مواد آلی تاثیر گذاری چندانی در خاک ها نخواهد داشت. گوگردهای پالایشگاهی نیز خود از دیدگاه شکل ظاهری و فیزیکی به انواع گوگرد پودری، پاستیلی و گرانوله تقسیم بندی می­ شوند.

• گوگرد پالایشگاهی پودری

شکل فیزیکی این نوع گوگرد به صورت پودری بوده و معمولا برای کنترل بیماری‌ها، آفات و امراض گیاهی و دور کردن حشرات و حیوانات موذی در کشاورزی به صورت پودرپاشی استفاده می‌شود. درصد خلوص این نوع گوگرد نیز بسیار بالا بوده و اگر خلوص پایین داشته باشند ممکن است باعث سوزندگی برگی در گیاهان شود.

• گوگرد پالایشگاهی پاستیلی

این نوع گوگرد تفاوتی با گوگرد پودری نداشته و در پالایشگاه تولید می‌شود و تنها برای سهولت در مصرف به شکل پاستیلی تولید می‌شوند.

• گوگرد پالایشگاهی گرانوله

این نوع گوگرد نیز از نظر ساختاری فرقی با دو نوع دیگر نداشته و فقط به منظور سهولت در مصرف به این شکل ساخته می شوند.

به صورت کلی گوگردهای پالایشگاهی به صورتی فرآوری و تولید می شوند که فاقد هرگونه مواد و ترکیبات سمی هستند و برای منابع آب، گیاه، محیط زیست انسان و حیوانات نیز ضرری ندارند.

گوگرد بنتونیت دار

بنتونیت در واقع یک خاک معدنی با منشاء آتشفشانی است و درصد زیادی از آن از خاک رس تشکیل شده است. بنتونیت نقش بسزایی در  اکسیداسیون گوگرد در خاک دارد تا حدی که در پالایشگاه ها بنتونیت را به گوگرد اضافه می‌کنند، به این علت که گوگرد یک ترکیب غیرقطبی است و حلالیت در آب ندارد، بنتونیت مانند یک پلیمر طبیعی عمل می­ کند و با هدف جذب آب و نیز متلاشی شدن گوگرد در خاک (با هدف افزایش حلالیت) و همچنین تغییر رنگ گوگرد استفاده می‌شود. حد مجاز افزودن بنتونیت به گوگرد تا ۱۰ درصد بوده و  مقادیر بیشتر از آن موجب کاهش کیفیت گوگرد خواهد شد. در ترکیب بنتونیت با گوگرد آنچه دارای اهمیت است این مطلب است که، گوگرد حتی اگر با بنتونیت هم ترکیب شود و متلاشی شدن گوگرد انجام بگیرد این امر موجب اکسایش و حلالیت کود گوگرد در خاک نمی‌شود، و حتما باید از عامل اکسایش که همان باکتری‌های اکسیدکننده گوگرد و البته افزایش مواد آلی است، استفاده کرد.

گوگرد مایع

گوگرد مایع عمدتا دارای درصد پایینی از عنصر گوگرد است، از این نوع گوگرد می توان به عنوان کود در کشاورزی و با هدف تغذیه ی گیاه استفاده کرد، گوگردهای مایع در اصلاح ساختار خاک نیز موثر هستند. کودهای آلی مایع غنی شده رویش سبز حاوی عناصر گوگرد، پتاسیم و نیتروژن هستند و علاوه بر تامین نیاز تغذیه ای گیاهان، به علت حضور گوگرد محلول به بهسازی ساختمان خاک نیز کمک شایانی دارند.

کاربرد گوگرد در تولید مواد شیمیایی:

کاربردهای سولفور در صنعت و تولید مواد شیمیایی بسیار گسترده است که از جمله آن برای تولید: اسید سولفوریک و الیاف مصنوعی، رنگ ها و رنگدانه ها، کبریت، مواد منفجره، باروت، ملین ­ها، انواع حشره کش ­ها، سولفید هیدروژن، تری اکسید گوگرد و تیونیل کلراید، (که به عنوان معرف در علم شیمی استفاده می ­شود)، دی سولفید کربن، و به عنوان یک حلال آلی و…. می ­توان نام برد.

کشورهایی مانند کانادا، استرالیا، چین، آمریکا بیشترین ذخایر گوگرد را دارند. در کشور ایران نیز بیشتر ذخایر گوگرد به صورت کانسارهای گوگرد در ترکیب با گازهای ترش و منابع نفتی است و از بزرگترین منابع گوگرد در ایران     می ­توان بندر لنگه، جزیره قشم، بندر عباس، جنوب سمنان و ….  را نام برد.

گوگرد در صنایع و ساخت ترکیبات شیمیایی دیگر نقش دارد همچون:

• لاستیک سازی، شاید در نگاه اول ارتباطی بین عنصر گوگرد و فرایند لاستیک سازی به چشم نخورد اما جالب است بدانید که از گوگرد برای یک فرآیند شیمیایی به نام ولکانش در لاستیک سازی استفاده می کنند که طی آن لاستیک از استحکام و دوام بالاتری برخوردار می‌شود.
• در ساخت انواع میلگرد­های استیل
• راه سازی و ساخت آسفالت، گوگرد به استحکام آسفالت کمک شایانی می کند
• تهیه سولفات کلسیم (گچ)
• در صنایع خمیر و ساخت کاغذ و مواد سفیدکننده در این صنعت
• در صنایع الیاف و تولید پارچه
• صنایع تولید لوازم آرایشی و بهداشتی و زیبایی
• در صنایع غذایی (به شکل سولفیت و در نقش مواد نگهدارنده) گوگرد را به شکل دی اکسید گوگرد تبدیل کرده و به عنوان نگهدارنده مواد غذایی استفاده می­شود. این ماده یک آنتی اکسیدان قوی است که برای خشک کردن و محافظت طولانی مدت از میوه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• در صنایع پزشکی، ترکیبات گوگردی نقش مهمی در ساخت دارو‌های مختلف دارند. سولفینامید­های آنتی باکتریال (سولفینامیدها در واقع نمونه ­هایی از آنتی ­بیوتیک­ ها هستند) در صنعت داروسازی و همچنین محصولات پوستی ضد قارچ، ضد جوش و ضد آکنه استفاده می شوند.
• در ساخت پنی سیلین و آنتی بیوتیک‌ها نیز از سولفور استفاده می شود.
• در ساخت انواع باتری‌های لیتیوم سولفور مورد استفاده قرار می گیرد. باتری‌های لیتیوم سولفور با محیط زیست سازگاری بیشتری داشته و عموما پنج برابر باتری های معمولی عمر دارند.
• در صنعت تولید  مواد شوینده و سورفاکتانت ها، پاک­ کننده ­های قوی سطوح و ضدعفونی کننده‌های سطح سولفات ها مورد استفاده قرار می گیرند.

خصوصیات فیزیکی و شیمیایی گوگرد؟

ویژگی های فیزیکی گوگرد:

در توضیح ویژگی­ های فیزیکی گوگرد (سولفور) باید گفت که: این عنصر یک عنصر شیمیایی و غیر فلزی بوده و متعلق به گروه اکسیژن (گروه 16جدول تناوبی) می ­باشد و فرمول مولکولی آن با نماد (S) در جدول تناوبی نشان داده می ­شود، گوگرد خالص یک رسانای ضعیف برای گرما و الکتریسیته است. حالت فیزیکی گوگرد جامد و به رنگ زرد، بدون بو و مزه، و همچنین نامحلول در آب است.  گوگرد دارای نقطه ذوب 112 درجه سانتی گراد و نقطه جوش 445 درجه سانتی گراد است و نقطه اشتعال 168 درجه سانتی گراد است. این ماده بسیار سبک و نرم بوده و هنگام ترکیب با هیدروژن بویی شبیه بوی تخم ‌مرغ فاسد شده دارد. شعله عنصر گوگرد به شکل آبی رنگ می­ سوزد.

ویژگی های شیمیایی گوگرد:

ویژگی ­های شیمیایی گوگرد و خواص شیمیایی آن در واکنش این عنصر با سایر مواد به وجود می­ آید، عنصر گوگرد واکنش ­پذیری بسیار بالایی دارد، به خصوص در زمان گرم شدن که  با فلزات دیگر واکنش داده و سولفیدها را به وجود می آورد. ترکیبات شیمیایی گوگرد عبارتند از: سولفید هیدروژن، اسید سولفوریک و سولفیت سدیم.

اکسیدهای گوگرد که شامل دی اکسید گوگرد و تری اکسید گوگرد هستند، این دو ترکیب در آب حل شده و به ترتیب سولفورو اسید و اسید سولفوریک را تشکیل می ­دهد.

بیشترین میزان تولید گوگرد در دنیا مربوط به کشورهای حوزه آمریکای شمالی، خاورمیانه و شرق آسیا (به خصوص چین) بوده و بیشترین میزان مصرف نیز مربوط به شرق آسیا، آمریکای شمالی و آفریقا است. منابع نفت و گاز نقش بسیار زیادی در تولید گوگرد طبیعی دارند و انتظار می­ رود که با پیشرفت تکنولوژی دستیابی به منابع گوگرد بسیار بیشتر شود.

به طور کلی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی گوگرد را می­ توان در موارد زیر نام برد:

• گوگرد را به عنوان یک عنصر جامد تعریف می‌کنند.
• این عنصر از جمله عناصر غیر فلزی و شکننده است.
• این ماده در نزدیکی چشمه‌های آب گرم و آتشفشان‌ها به وفور یافت می‌شود.
• این عنصر به تنهایی هیچ بو و مزه‌ای ندارد. و در ترکیب با سایر عناصر و برقراری واکنش ممکن است دارای رنگ و بو شود.
• گوگرد به گروه 16 جدول تناوبی تعلق دارد و واکنش‌پذیری بالایی را می‌توان از آن مشاهده کرد.
• گوگرد در آب نا محلول است و یک رسانای ضعیف برای گرما و انرژی است.
• کانی‌های زیادی در طبیعت وجود دارد که حاوی گوگرد هستند و از بین آن ها می‌توان به کالکوپیریت، بورنیت، اسفالریت، انیدریت، ژیپس، پیریت، کوولیت، پیروتیت،  و….. اشاره کرد.
•  شعله آبی از نشانه های گوگرد در حال سوختن است  و در اثر سوختن بوی بسیار بدی تولید می کند.
• سوفور اصولا در ترکیبات آلی ناقطبی مانند بنزن و تولوئن قابلیت انحلال دارد.
• گوگرد با تمام  عناصر به جز گازهای نجیب واکنش می‌دهد.
• گوگرد از جمله عناصری است که بیشترین تعداد آلوتروپ را دارد.
• اگر گوگرد مذاب سریعا سرد شود، گوگرد آمورف یا پلاستیکی به وجود می ­آید.

نکات ایمنی در برابر خطرات گوگرد؟

با وجود فواید و کاربرد‌های فراوان، گوگرد ممکن است در مواردی برای سلامتی خطر آفرین باشد. به عنوان مثال، تماس پوست با گوگرد موجب تحریک‌پذیری آن و احتمالاً خارش و قرمزی خواهد شد. در صورت پخش شدن گرد و غبار گوگرد در هوا نیز در ناحیه چشم سوزش، خارش، قرمزی و حتی درد بوجود خواهد آمد. به طور کلی گوگرد ماده‌ای سمی نیست، اما وارد شدن گوگرد به میزان خیلی زیاد به بدن سبب سردرد، گلودرد، تهوع و در موارد خاص و حاد، موجب بیهوشی خواهد شد. از استشمام گرد و غبار و یا گاز گوگرد نیز باید اجتناب کرد، زیرا احتمالا باعث سرفه و حتی تنگی نفس می‌شود.

نکات ایمنی در استفاده از گوگرد:

باید در هنگام کار با گوگرد و مشتقات آن از دستکش، ماسک تنفسی، لباس محافظ که کل بدن را بپوشاند، کلاه و عینک ایمنی استفاده شود.ماسک تنفسی باید ماسک فشار مثبت باشد به طوری که در مواقع لزوم بتوان از ذخیره تنفسی استفاده کند. اگر گوگرد و ترکیبات گوگردی در محیط باز انبار شود و دور از منابع جرقه و گرما باشد خطر چندانی در نگهداری آن وجود نخواهد داشت. اگر از گوگرد در فضاهای بسته نگهداری شود باید همیشه دمای هوای محل ذخیره سازی زیر 37 درجه سانتی گراد بوده و به دور از گرما، منابع اشتعال و عوامل اکسیدکننده انبار شود.